Verdwenen gebouwen op het plein

Waag

Van 1921 tot 1962 lag er een weegbrug, ook wel ‘waag’ genoemd aan het Rosmolenplein. Deze lag in de oostelijke punt van het plein, tegenover de huisnummers 22 tot en met 25.

Bij deze weegbrug hoorde een apparatenhuisje, dat lange tijd het beeld van het Rosmolenplein mee heeft bepaald.

Bouwtekening van het apparatenhuisje

Bron: RAT

Deze weegbrug was een in de grond verzonken platform waarop een wagen geplaatst werd. Onder het platform bevond zich een hefboommechanisme dat met een zware weeginrichting was verbonden. Het gewicht werd afgelezen in het huisje.

Een dergelijk meetapparaat zat in het waaghuisje aan het Rosmolenplein

(Bron: Riet Jongbloets)

Het gewicht van de lading werd bepaald door de wagen werd twee keer te wegen: één keer in beladen toestand en één keer in lege toestand.

Op dit beeld uit een smalfilmopname uit 1941 is het apparatenhuisje van de weegbrug zichtbaar

Bron: Kees Klerks

Hoogspanningsstation

In 1926 bouwde de gemeente een ‘hoogspanningsruimte’ voor de aanneemsom van NLG 1.050,-. Dit gebouwtje stond aan de westelijke zijde van het plein en werd in 1978 gesloopt.

De hoogspanningsruimte in 1930 met op de achtergrond rechts café 't Molentje'

Bron: RAT

Mariabeeld

“Begunstigd door prachtig najaarsweer vertrok de stoet van bruidjes en vlaggende kinderen om 12 uur naar het Rosmolenplein.”

Met deze woorden opende het krantenartikel in de Nieuwe Tilburgsche Courant van 24 november 1941, naar aanleiding van het zojuist onthulde Mariabeeld. In de bange oorlogsjaren moest Maria de bevolking beschermen, vandaar dat er op tal van plaatsen in Tilburg Mariabeelden werden opgericht. Het was pastoor Mannaerts van de parochie Loven, die het beeld op deze dag inzegende.

Het beeld was tot stand gekomen dankzij de belangeloze medewerking van veel buurtbewoners. Zo werden tijdens de openingstoespraak onder andere de volgende mensen en bedrijven bedankt: de heer Lambricx voor het ontwerp, de firma Verbraak voor de uitvoering, de heer Smeulders voor de bouw, de her Hazewindus voor de versiering en de firmanten van N.V. Hovers voor hun ‘spontane en daadwerkelijke meeleving’.

Deze woorden werden uitgesproken door de heer W. Versteegen (rechtsonder), de voorzitter van het organiserend comité. Dit comité bestond verder uit de volgende leden: de heren Menheere, Klerks, Graauwmans (boven van links naar rechts), Franken, Mandos, Schuttelaars (midden van links naar rechts), De Kok en Smeulders (links- en middenonder).

Foto's: Kees Klerks (smalfilmopnames)

In 1947 werd het beeld vervangen door een natuurstenen exemplaar, omdat het niet tegen de weersinvloeden bestand bleek. De Bossche kunstenaar H. Jonkers kreeg hiervoor de opdracht.

Volgens het Nieuwsblad van het Zuiden vormde het Rosmolenplein dankzij de keurige zorgen van de gemeente opnieuw ‘… een prachtig décor achter het devoot kapelleke.”

Bouw en inzegening van het Mariabeeld in 1941

Bron: Kees Klerks (smalfilmopname)

Overige bebouwing

Uit onderstaand kaartje uit 1921 blijkt dat er meer bebouwing op het Rosmolenplein heeft gestaan.

Bron: RAT